فیلم کپی برابر اصل (Certified Copy) (رونوشت برابر اصل) ساخته زنده‌یاد عباس کیارستمی، یکی از درخشان‌ترین آثار سینمایی اوست که به زیباترین شکل به موضوعات پیچیده‌ای همچون روابط انسانی، عشق، اصالت، و مفهوم هنر می‌پردازد. اگر هنوز فیلم را تماشا نکرده‌اید ما به شما پیشنهاد می‌کنیم فیلم را ببینید. در این مقاله می‌خواهیم این فیلم را بررسی کنیم و البته یک پیشنهاد جذاب هم برایتان داریم.
ایده اولیه فیلم: اصالت و ارزش کپی در هنر
فیلم کپی برابر اصل ایده‌ای ناب و جذاب دارد که به بررسی ارزش و اصالت کپی از آثار هنری می‌پردازد. شخصیت اصلی داستان، نویسنده‌ای انگلیسی به نام جیمز میلر (با بازی ویلیام شیمل) است که کتابی با عنوان «کپی برابر اصل» نوشته و در آن به این موضوع پرداخته که کپی از یک اثر هنری می‌تواند به اندازه نسخه اصلی آن ارزشمند باشد. به‌نظر میلر، هر اثر هنری اصیل نیز در نهایت یک کپی از واقعیت است. این دیدگاه در تمام طول فیلم به‌طور ضمنی در قالب دیالوگ‌ها و رویدادها مطرح می‌شود و به خدمت درونمایه فیلم درمی‌آید. اما باور فیلم فراتر از این حقیقت است.
خلاصه داستان و ساختار روایی
فیلم کپی برابر اصل در شهر زیبای توسکانی ایتالیا آغاز می‌شود؛ جایی که میلر (نویسنده‌ای رند، شوخ‌طبع و صوفی‌مسلک) برای رونمایی از کتابش به آنجا آمده است. در مراسمی که برای معرفی کتاب برگزار شده، زنی ناشناس (با بازی ژولیت بینوش) حضور دارد و پس از پایان جلسه از نویسنده دعوت می‌کند تا از گالری عتیقه‌فروشی او بازدید کند. آنها تصمیم می‌گیرند روز را با هم سپری کنند و به گردش در شهر بپردازند.
درآمیختن واقعیت و تخیل
ماجرا زمانی جالب می‌شود که در یک کافه محلی، کافه‌چی که زبان انگلیسی نمی‌داند، تصور می‌کند که میلر و زن، زن و شوهر هستند. زن، این سوء‌تفاهم را تصحیح نمی‌کند و میلر نیز وارد بازی می‌شود. این نقش‌بازی کردن، به‌تدریج به یک بازی پیچیده‌تر و روان‌شناختی تبدیل می‌شود که در آن دو شخصیت، در نقش یک زوج واقعی فرو می‌روند. آنها نه‌تنها به نقش بازی‌کردن ادامه می‌دهند، بلکه به تدریج احساسات و خاطرات درونی خود را بروز می‌دهند.
شکست مرزهای بین اصل و بدل
حالا ایشان نسخه‌های تقلبی از یک زن و شوهر هستند؟ این امر علاوه بر اینکه موقعیت‌های دراماتیک بامزه‌ای خلق می‌کند، سبب می‌شود تا دو شخصیت درددل‌هایشان را بگویند و عواطف درونی‌شان عیان شود و ما آن دو و دغدغه‌هایشان را بشناسیم. زن اشک می‌ریزد و مرد خونش به جوش می‌آید. به‌این‌ترتیب زن و شوهرِ بدلی، کم‌کم به اصل تبدیل می‌شوند به‌گونه‌ای که میلر اطلاعاتی را از گذشته زندگی مشترکشان رو می‌کند که قاعدتاً نباید از آنها باخبر باشد. آن دو مثل زوج واقعی دعوا می‌کنند و خشمگین و رنجیده می‌شوند.
میلیاردها کپی از آدم و حوا
اما صبر کنید، فرض دیگری نیز وجود دارد: می‌توان این‌گونه برداشت کرد که این زن و مرد در واقع زن و شوهری هستند که از یکدیگر جدا و پس از چند سال با یکدیگر روبرو شده و این بازی را راه انداخته‌اند.
کیارستمی در جایی گفته است که کپی برابر اصل درباره آدم و حوا است. در این صورت می‌توان فرض سومی را در نظر گرفت که هردو فرض قبل را نیز در بر میگیرد: میلر و زن نمونه ازلی و ابدی زن و شوهر هستند. بهتر است بگوییم تمام مردها و زن‌ها نمونه‌های تکرارشونده از زن و شوهر نخستین‌اند؛ کپی‌هایی برابر اصل!
نیازها، علایق، گله و شکایت‌های این مرد و زن و تنش‌ها و مشاجره‌های بین آنها همیشه وجود داشته و خواهد داشت. دیگر فرقی نمی‌کند که این زوج قبلاً با هم بوده‌اند یا خیر، در هرصورت مشکلات پیشین و آینده‌شان یکسان است و این معضلات برای همه زوج‌ها وجود دارد.
اما نگاه فیلم به اختلافات و مرافعات زن و شوهری چیست؟ آیا فیلم کپی برابر اصل نگاه تیره‌ای به خصوصیات ذاتی و تکرارشونده انسانی _که موجب این تنش‌ها می‌شود_ دارد؟
اصالت در نقصان است؛ باغ همیشه بهار زیبا نیست!
برای درک بهتر این اتفاق لازم است برگردیم و به صحنه‌ها و سکانس‌هایی از فیلم رجوع کنیم. در جایی زن از خواهرش ماری و شوهرش که لکنت دارد برای میلر تعریف می‌کند. میلر نیز در پاسخ از اصالت رابطه ایشان می‌گوید. در جای دیگر میلر از زیبایی رابطه مادر و فرزند، با تمام سختی‌ها، عصبانیت‌ها و کاستی‌هایش می‌گوید. در واقع اعتقاد میلر این است که زیبایی تنها در نسخه‌های مطرح و بی‌عیب‌ونقص نیست، بلکه زیباییِ اصیل در کاستی و نقص نهفته است؛ همچون فیروزه‌ای که رگه‌هایش (که نوعی نقص محسوب می‌شود) اصالتش را نشان می‌دهد. میلر در جایی مصراعی از شعری فارسی را بازگو می‌کند؛ باغ همیشه‌بهار زیبا نیست.
با کیفیت اصیل تماشا کنید
از اصالت و کیفیت گفتیم، فیلم کپی برابر اصل پر از نماهای زیبایی است که خیابان‌ها، موزه‌ها و محلات قدیمی اروپایی را نشان می‌دهد؛ پس پیش از آن‌که عقیده و مضمون فیلم را بیشتر بررسی کنیم یک پیشنهاد برایتان داریم: قاب‌های دل‌انگیز و البته رمانتیک فیلم را با کیفیت اصیل سینمایی تماشا کنید. چطور؟ شما می‌توانید از طریق سایت سینماروم ویدئوپروژکتور حرفه‌ای و تجهیزات صوتی سفارش دهید و یا از ما در طراحی و ساخت سینمای خانگی و خصوصی کمک بگیرید. ما در سینماروم برای ساخت سینمای شخصی به شما کمک خواهیم کرد.
خب به بررسی درونمایه و نگرش فیلم باز گردیم:
فیلم عقیده‌اش را اثبات می‌کند
فیلم کپی برابر اصل در بیان عقیده‌اش تنها از دیالوگ‌های انتزاعی و نظری بهره نمی‌گیرد؛ بلکه ایده‌اش را در تاروپود حوادث و لحظات داستانش وارد می‌کند و ازاین‌حیث می‌توان فیلم را آموزنده دانست. کیارستمی برای مخاطبش ثابت می‌کند که مردی سرد که به کارش خیلی اهمیت می‌دهد و در مهم‌ترین شب زندگیِ مشترکشان خوابش می‌بَرد، می‌تواند با زنی احساسی و بی‌منطق، به ساده‌ترین شکل ممکن خوشبخت باشد.
رابطه زن و مرد پر از تنش و بحث است، اما زیباست و همین رابطه پر از کاستی است که اصالت دارد و واقعی است. کیارستمی همچون هر هنرمند ژرف‌اندیشی، دنیا را با تمام عیب‌ونقص ظاهری‌اش می‌ستاید. وی از جهان کلیشه‌ها فاصله میگیرد، از ایده‌آل‌گرایی و زندگی‌های جعلی که به‌عنوان الگوی اصیل در سینما و تلویزیون ترسیم می‌شوند، عبور می‌کند و اصالت را در زندگی‌های به‌ظاهر بی‌ارزش و پر از عیب‌وایراد می‌یابد. زندگی‌هایی که قرار نیست همان‌طور باشند که رسانه تبلیغ می‌کند و سینما به تصویر می‌کشد. زندگی‌هایی که کپی ناقصی از زندگی ایده‌آل نیستند؛ بلکه با تمام نقص‌هایشان اصلِ زندگی هستند.
